Mijn ontmoeting met Osvaldo Menegazzi

 
Osvaldo Menegazzi
 

 

Ik had in Nederland al een afspraak gemaakt, om tijdens mijn vakantie in Italië, Osvaldo Menegazzi te ontmoeten. Hiervoor moest ik naar Milaan ruim 200 km. vanaf mijn vakantie adres. Ik had besloten om eerst een stuk te rijden en dan met de trein verder te gaan, toen ik mijn kaartje aan het loket bestelde werd mij door een alleraardigste mevrouw verteld dat de trein naar Milaan pas over 3 uur vertrok. Oeps en dan nog 2 uur in de trein dan is de dag al een heel eind voorbij. Enfin dan toch maar met de auto verder. Eindelijk in Milaan, zien dat je de auto ergens parkeert en op zoek naar het adres.

 

Osvaldo Menegazzi

 

Aangekomen in de Via Fara, een straat aan de rand van het centrum, zoeken naar het huisnummer, wat is dat nou, een leeg pand? Ja inderdaad, hij was n.l. pas verhuisd naar de overkant. En daar zie ik de smalle groene luifel met de naam Il Meneghello. Ik steek over en doe de deur open de klanken van klassieke muziek komen mij tegemoet, ik sta in een pijpenla, links, rechts overal waar ik kijk tarotkaarten. Honderden originele of in beperkte oplage gereproduceerde tarotdecks. Deze kleine winkel biedt ongewone koopwaar. Ik voel me net Sjakie in de chocoladefabriek. Het licht is precies zoals het zijn moet, niet te fel, maar licht genoeg om alles goed te kunnen zien.

 

Waarom wilde ik nou zo graag een ontmoeting met Osvaldo Menegazzi?
Sinds mijn kennismaking met de tarot ben ik gefascineerd door de italiaanse tarot en zijn geschiedenis.
Osvaldo Menengazzi, inmiddels 80 jaar maar nog altijd actief als eigenaar van uitgeverij Il Meneghello (als kind was dit zijn bijnaam, een verbastering van Menegazzi en heeft verder geen betekenis). Maar hij is bovenal kunstenaar, kunsthistoricus en verzamelaar van oude decks, het oudste deck dat hij zelf bezit is uit 1790. Il Meneghello geeft gereproduceerde decks uit in een beperkte oplage van zo’n 2000 stuks deze worden op speciaal papier gedrukt en in speciale verpakking gedaan, daardoor zijn ze zeldzaam. Sommige van deze decks worden ook in een mindere maar zeker geen slechte  kwaliteit uitgegeven. Ook geeft hij kaarten uit van bevriende kunstenaars. Maar vooral kaarten van zijn eigen hand of beter gezegd van zijn eigen penseel ontbreken niet. Hij heeft een heel eigen stijl, en welk ontwerp hij ook kiest voor zijn kaarten, schoenen, roken, dieren, bloemen, nummers, hebreeuwse alfabet, het blijft herkenbaar in de tarot.
Achter in de winkel bevindt zich zijn atelier, hier zit hij dagelijks te werken, ongeveer 6 maanden heeft hij nodig voor een deck van grote arcana kaarten. ( zie foto bovenaan)

 

Als kunstschilder (sinds 1968) had hij door de jaren heen zeegezichten en schelpen in alle soorten en maten geschilderd, het was dan ook voor de hand liggend dat hij deze passie, toen hij 1975 zijn eerste deck schilderde, gebruikte als onderwerp. Le Conchiglie divinatorie ( de schelpentarot) uitgegeven in een gesigneerde en genummerde oplage van 1500 stuks.
Hij verklaart dit als volgt: bedenk hoeveel mysteries en geheimen de zee heeft. Hoeveel beschavingen zijn opgestegen en neergedaald en vervolgens weggevaagd in de woelige wateren. De legendarische Atlantis is maar een van deze beschavingen. En zodra de zee zich meester maakt van de overblijfselen van het verleden, assimileert ze het in haar eigen infrastructuur. De gefossiliseerde objecten worden “huizen” of schelpen voor kleine wezens. Delen van ruïnes zijn opgenomen in riffen, ze worden een met de zee. De eb en vloed van de beschaving wordt een met de eb en vloed van de getijden. Dit is zeer cyclisch, deze eb en vloed, zodat de cyclische aard van de grote arcana kaarten zich goed leent als voertuig voor Menegazzi’s geliefde schelpen.
Net als al Menegazzi’s thematische decks, combineert de conchiglie tarot tekst, subtiele beeldspraak en gezonde humor.

 

Osvaldo Menegazzi

 

In geen kaart is de humor zo duidelijk als in de dwaas. Deze dwaas ( een karikatuur van zichzelf) zit in zijn schelp die aan kettingen hangt, zodat hij wat meer stabiliteit heeft en er niet uitvalt. Hij straalt enthousiasme uit en zijn kleine voertuig is volledig uitgerust, we zien een dubbele uitlaatpijp, dit suggereert ergens een verborgen motor, en als extraatje gebruikt hij zijn bril als twee schroeven. Zelfs zijn adem is te zien als kleine pufjes in de hoop dat dit hem verder brengt. En zeer subtiel is het Hebreeuwse alfabet verwerkt in dit deck. In de dwaas  is dat de aleph.

Hij laat me zien dat hij  in de kaart van de hogepriesteres de lippen van zijn vrouw heeft geschilderd.

Osvaldo Menegazzi
 

 

 
Osvaldo Menegazzi

In de kaart van de geliefde gebruikt hij heel toepasselijk een oog van zijn vrouw  ( ook te zien in de keizerin) en een van zichzelf ( ook te zien in de keizer).

Neem nu bijvoorbeeld de kaart de zegewagen, hier zien we een afbeelding van een zeepaardje met houten wielen. Hiermee geeft hij ons niet alleen het beeld van een zeepaardje maar tevens van het paard van Troje, dit beeld wordt versterkt door de teugels die het zeepaardje heeft. Deze lichte nuances transformeren de kaart en geeft hier een extra dimensie aan. In deze kaart zien we de Hebreeuwse letter Ceth. Ceth betekent veld en omheining, het impliceert een aparte ruimte, een toevluchtsoord die moet worden gewaarborgd. Dat was het doel van Troje om zichzelf te beschermen tegen de Grieken

Osvaldo Menegazzi
 

 

 
Osvaldo Menegazzi

Dan de kluizenaar hier zien we het menselijk oor  (van zijn vrouw) waaraan een oorbel bungelt gemaakt van een kleine schelp. In deze oorbel zien we een kleine vlam, de lantaarn van de kluizenaar. Als je goed naar het oor kijkt zie je hier binnenin de Hebreeuwse letter Yod.

Op de kaart kracht zien we 2 kleine schelpen ieder aan een kant van de Nautilus het lijkt op een rijdende ossenkar, dit doet denken aan de Hebreeuwse letter Lamed. Maar het is de grote schelp die onze aandacht trekt, deze gladde opgerolde schelp kan afmetingen bereiken van 30 cm. En is onderverdeeld in kamers die steeds groter worden. De grootste kamer wordt bewoond door het zeedier ( inktvis) zelf. De andere kamers regelen d.m.v. een verbazingwekkende uitwisseling van vloeistof en gas het drijfvermogen. Het is een interessant feit dat de onderzeeër werd gebouwd op dit principe.

Osvaldo Menegazzi
 

 

 
Osvaldo Menegazzi

De kaart de ster is een langgerekt schelp, licht  gerimpeld gloeiend met de uitstraling van de mooiste albast. Verder zijn er verschillende afbeeldingen van sterren te zien, ook hier weer een subtiele toespeling op een Hebreeuwse letter. De sterren zitten vast aan een dunne vislijn, deze sterren zijn vishaken geworden en vertegenwoordigen de letter Tzaddi.

 

 

Inmiddels is zijn middagpauze al een heel stuk voorbij, zijn maatje waarmee hij luncht komt nu al voor de 3e keer binnen maar Osvaldo heeft alle tijd voor mij, want zelfs na 4 jaar italiaanse les is het toch soms zoeken naar de juiste woorden. Hij spreekt n.l. alleen Italiaans. Uiteraard kan ik het niet laten om hier het e.e.a. aan moois te kopen, buiten een paar decks ben ik nu ook in het gelukkige bezit van een mooie tarot doos door hem gemaakt.

 

Heel wat euro’s lichter maar een super ervaring rijker neem ik, terwijl hij me nog snel een Italiaans boek over de Visconti Sforza in de hand drukt,  na ruim 3 uur afscheid van deze bijzondere man.

Osvaldo Menegazzi

Carla Jadôt

Dit artikel stond in Tarotmagazine no 40 van oktober 2010.

 

[top]